Con ruốc (hay ruốc sông) là động vật giáp xác có kích thước nhỏ xíu như hạt cát, được tìm thấy nhiều ở khu vực bãi triều ven sông nước lợ thuộc Quảng Ninh, Thái Bình, Hải Dương, song phổ biến hơn cả là ở Hải Phòng.
Theo người dân địa phương, tùy từng nơi mà ruốc sông có màu sắc khác nhau, mùi tanh nhẹ. Ruốc cũng về theo con nước giống như rươi, thường xuất hiện vào mùa đông.
Tuy nhiên, tùy từng vùng và điều kiện thời tiết mỗi năm mà mùa thu hoạch ruốc sông có thể sớm hoặc muộn hơn, khoảng từ tháng 9 âm lịch đến đầu tháng 2 năm sau.
Vào mùa, giá ruốc sông dao động từ 50.000 – 70.000 đồng/kg, tùy nơi và thời điểm.
 |
 |
“Ruốc sông rất nhỏ, có 3 màu chủ yếu là nâu đỏ, nâu sậm và nâu hồng.
Trong đó, con ruốc có màu nâu đỏ là ngon nhất. Còn ruốc màu nâu sậm là ruốc già và màu nâu hồng nhạt là ruốc non”, chị Phạm Hằng – chủ một nhà hàng hải sản ở TP Hải Phòng chia sẻ với PV VietNamNet.
Theo chị Hằng, thời điểm nước sông rất trong cũng là lúc con ruốc xuất hiện.
Vì ruốc sông quá nhỏ nên người dân địa phương phải dùng dụng cụ đặc biệt để đánh bắt. Đó là đáy – một loại dụng cụ hình phễu, làm bằng vải mỏng, dễ thoát nước và bền.
Sau đó, người ta đóng cọc tre, gỗ ở chỗ nước xa bờ rồi đặt đáy, chờ con ruốc theo dòng nước trôi vào đáy và mắc lại thì đem vớt lên.
 |
 |
Ở Hải Phòng, ruốc sông được chế biến thành nhiều món ăn như ruốc kho, ruốc rang… nhưng ngon và phổ biến hơn vẫn là ruốc xốt cà chua (hoặc rim, nấu canh với cà chua), ăn kèm rau sống.
Chị Hằng cho hay, công đoạn sơ chế ruốc được đánh giá là khá tốn thời gian và công sức bởi người làm cần đổ ruốc vào rây (hoặc khăn xô, vải lọc…) rồi thả vào chậu nước, khuấy đều để loại bỏ hết chất bẩn lẫn trong ruốc, sau đó vớt lên.
Rửa như vậy khoảng 2,3 lần đến khi thấy nước trong, ruốc mịn như cát là được, chờ chút cho ráo nước rồi có thể đem nấu ăn.
 |
 |
 |
 |
Tùy từng nơi và sở thích từng nhà mà người ta có thể thêm bớt các nguyên liệu, gia vị khác nhau khi nấu món ruốc xốt cà chua.
Song, cách làm chung vẫn là rửa sạch ruốc, đem phi thơm cùng hành khô, cà chua, sau đó nêm gia vị rồi thêm lá gừng (hoặc gừng), khế chua thái nhỏ, rau răm.
Vị chua của khế, cà chua hòa quyện cùng mùi thơm và chút cay dịu từ lá gừng giúp món ruốc sông càng thêm hấp dẫn, ăn kèm cơm nóng rất ngon.
